تاریخ قیام و مقتل جامع سیدالشهدا علیه‌السلام
جلد اول
گروهی از تاریخ پژوهان
زیر نظر حجت‌الاسلام و المسلمین استاد مهدی پیشوایی
چاپ اول 1389 ؛ مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی ؛ ۱۳۵۰۰ تومان

* امروز من حیث لایحتسب بیش از یک ساعت توفیق داشتم پای صحبت استاد پیشوایی در جمع عده‌ای از کارشناسان معارف اسلامی بنشینم. انصافاً ایشان در واقع‌بینی و مستندگویی مثال‌زدنی هستند. این کتاب هم ثمره‌ی چند سال کار عمیق و کارشناسانه روی مقاتل متعدد واقعه‌ی عاشوراست و برای خطبا و مداحان اهل بیت علیهم‌السلام بسیار مغتنم است.
جلد دوم مقتل جامع هم تا چند ماه آینده چاپ خواهد شد.

«...
بله، داشتیم می‌گفتیم چرا این مجله را منتشر کردیم. اما اصلاً این چه سؤالی است؟ جواب آن مثل روز روشن است. آن‌قدر روشن که باید سؤال را برعکس کنیم و بپرسیم:
«چرا تا حالا این مجله را منتشر نکردیم؟»
چون اگر کسی دوستی بسیار صمیمی داشته باشد که سال‌هاست از او جدا شده و او را ندیده است و ناگهان پس از سال‌ها دوری، یک روز در را باز کند و او را روبروی خود ببیند که از سفر برگشته و یک بغل هدیه برای او آورده است؛ آیا تا این دوست را می بیند، فوری از او می پرسد که چرا آمدی؟
نه، هرگز! بلکه تا او را می‌بیند ذوق زده می‌شود، او را در آغوش می‌گیرد و می‌گوید:
«تا حالا کجا بودی؟ چرا این‌قدر دیر آمدی؟»

...»

قیصر امین‌پور
سروش نوجوان.شماره اول.سال1367

دیگر به جایی رسیده بود که عمیقاً احساس تنهاماندگی می‌کرد. آقا روح‌الله را عرض می‌کنم. احساس فاصله. دره‌ای میان او و دیگران، که هر سَحر می‌دید که قدری ژرف‌تر شده است.
این تنهایی را بعضی‌ها گمان می‌کردند که دوست دارد؛ که اصلاْ خودش آن را پی ریخته‌است؛ که خودش کناره می‌گیرد، که خودش مجذوب خلوت است؛ اما این‌طور نبود. دیگران به هنگام رشد، بر می‌آمدند، او فرو می‌رفت. برای او انگار که خدا در اعماق بود نه در افلاک؛ و با وجود این، تنهایی را طالب نبود. دلش می‌خواست خدا را همان جایی بیابد که همگان می‌یافتند: در کوچه و بازار، مسجد و آسمان.
دلش می‌خواست می‌توانست با همگان بجوشد، بازی کند، بخندد و حرف بزند؛ اما نمی‌شد. فقط همین را حس می‌کرد که نمی‌شود: حریم. ضریح. مرغ باغ ملکوتم. دیوار تنومندی از سؤال.

سه‌دیدار . ج ۱ . ص 177
نادر ابراهیمی

روباه گفت:
«هیچ چیزی را تا اهلی نکنند، نمی‌توان شناخت. آدم‌ها دیگر وقت شناختن هیچ چیز را ندارند. آنها چیزهای ساخته و پرداخته از دکان می‌خرند. اما چون کاسبی نیست که دوست بفروشد، آدم‌ها بی‌دوست و آشنا مانده‌اند...»

آنتوان دو سنت اگزوپری
ترجمه: مرحوم محمد قاضی

بی‌خود و بی‌جهت نشستم به خواندن «جانستان کابلستان». شاید چون آخرین کتاب خریده و نخوانده‌ام بود و شاید چون می‌خواستم زودتر از دستش خلاص شوم. جانستان کتابی بود که بالاخره یک روزی باید می‌خواندمش. مثل همان قورباغه‌ی معروف که بالاخره قورتش دادم!
بی‌محتواتر از تصور اولیه‌ام بود. انتظار داشتم نگاهی عمیق‌تر و دقیق‌تر به مسأله‌ی افغانستان داشته باشد. اما جانستان نسبت به «نفحات نفت» برای من کم‌مایه‌تر و بی‌فایده‌تر بود. بخشی از این برمی‌گردد به کوتاهی سفر نویسنده و بخشی دیگر به سرعت نگارش کتاب (که در مقایسه با دیگر آثار امیرخانی تندنویسی شده است) و بخشی دیگر به رفاقت با مجید عزیز و خاطراتش!
نمی‌دانم چه دلیلی وجود دارد که نویسنده‌ای تصمیم می‌گیرد از یک سفر، کتاب در بیاورد و از یک سفر نه. احتمالاً بی‌توجهی مفرط محافل فرهنگی ما به افغانستانِ امروز، اصلی‌ترین انگیزه‌ی امیرخانی از انتشار این کتاب است و در این راستا نویسنده موفق شده است چند قطعه عکس تفصیلی از حال و اوضاع فعلی کشور همسایه به یادگار بگیرد. احتمالا گذر زمان اهمیت جانستان را به عنوان یک سند تاریخی بیش‌تر خواهد کرد.

خواندن این کتاب را به همه‌ی آن‌هایی که رفیقی مثل مجید ندارند تا به صورت چندرسانه‌ای در جریان امور افغانستان قرار بگیرند توصیه می‌کنم.

اگر عمری باشد در آستانه‌ی ماه مبارک رمضان از «سیر مطالعاتی کتاب قرآن» رونمایی خواهم کرد.
همان‌طور که می‌دانید محتوای کتاب آسمانی ما به ترتیب ظاهراً بی‌ربطی در یک مجلد منتشر می‌شود و مطالعه‌ی آن به عنوان یک «کتاب» برای کتاب‌خوان‌ها کمی مبهم و پیچیده است.

اگر ایده‌ای به ذهنتان می‌رسد یک هفته برای ابرازش فرصت دارید.

یکى از چیزهائى که ما امروز خیلى احتیاج داریم، برنامه‌هاى مطالعاتى براى قشرهاى مختلف است. بارها اتفاق مى‌افتد که جوان ها را، نوجوان ها را به کتابخوانى تشویق می کنیم؛ مراجعه می کنند، می گویند آقا چه بخوانیم؟ این سؤال یک جواب ندارد؛ احتمالاً جواب هاى متعددى دارد.
مجموعه‌ى متصدیان امر کتاب روى این مسئله باید کار جدى بکنند؛ در بخش هاى مختلف، براى قشرهاى مختلف، به شکل هاى مختلف، با تنوع متناسب، سیر مطالعاتى درست کنند؛ اول این کتاب، بعد این کتاب، بعد این کتاب.
وقتى که جوان، نوجوان، یا کسى که تاکنون با کتاب انس زیادى نداشته است، وارد شد، حرکت کرد، راه افتاد، غالباً مسیر خودش را پیدا خواهد کرد.

منبع

لابلای کارهای فشرده‌ی اداری، گاهی خواندن یک مقاله کلی به آدم انرژی می‌دهد:

نسل فیس بوک به سندروم محرومیت از اطلاعات دچار است

این عنوان مقاله‌ای است که در شماره‌ی 91 ماهنامه‌ی سیاحت غرب -که قبلاً درباره‌ی آن مفصل نوشته‌ام- چاپ شده. نویسنده‌ی مقاله گزارشی می‌دهد از انجام یک آزمایش با عنوان «قطع ارتباط» و شرایط آزمایش‌شونده‌ها را با دقت و جزئیات خوبی توصیف می‌کند. مثلاً:

بیشتر مشارکت‌کنندگان در این مطالعه، بدون تلفن‌های همراهشان، سردرگم و پریشان بودند و احساس می‌کردند بدون استفاده از فیس بوک، گم‌کرده‌ای دارند، ولی با این همه، نبود موسیقی بیشترین مشکل را برایشان ایجاد می‌کرد

این مقاله هر چند محتوایی خلاصه و تیتروار دارد، اما آموزنده و مغزدار است.

دکان دل و جگرفروشی
شعبان استخوانی و دار و دسته اش مشغول خوردن دل و جگر هستند. رضا تفنگچی نیز حضور دارد.

شعبان: پُرش کن، بریز، انگار زعفرون میکِشه، یه پیاله جیگرک این حرفا رو نداره که. پسر پاتو جمع کن بینیم.
جاهل: اوسا بفرما، بفرما اوسا دل و جیگره. خیلی خاصیت داره، خونِ خالصه. دل و جرأت آدمیزاد رو زیاد میکنه، اوسا.
شعبان: تو بخور که لاجونی، بُزدل! اگه جیگر برا درمون بود که گوسفندا شیکم گرگه رو سفره کرده بودن، آق پسر.

رضا تفنگچی با دیدن ابوالفتح با او به بیرون از دکان می رود و با او صحبت می کند.

وقف در لغت به معنای ایستادن، بازایستادن و یا خودداری از اظهارنظر قطعی در یک مسأله است.
واقفه در اصطلاح عام، ناظر به کسانی است که بر امامی خاص توقف کردند و مرگ او و جانشینی فرد دیگری پس از وی را نپذیرفتند. اما در اصطلاح خاص مقصود از واقفه انحصاراً کسانی هستند که بر امام کاظم توقف کردند و امامان پس از آن حضرت را نپذیرفتند که به آنان موسویه یا ممطوریه نیز می گویند.

... بنابر روایت منابع چنین به نظر می رسد که پاره ای منافع مالی در شکل گیری این نوع از توقف و انکار رحلت امام از سوی کسانی که خود از وکیلان یا افراد مورد اعتماد بوده اند دخالت داشته است.
برای نمونه در روایت طوسی از این سخن به میان می آید که آغاز شکل گیری واقفه آن بود که نزد خاندان بنی اشعث سیصد هزار دینار زکات و دیگر حقوق شرعی فراهم آمده بود و آن را نزد دو تن از وکلای امام کاظم در کوفه بردند. در آن هنگام امام در زندان هارون به سر می برد. از این رو این دو وکیل با اموال یادشده خانه هایی خریدند و قراردادهایی بستند و محصولات کشاورزی نیز خریداری کردند. اما چون امام در زندان درگذشت و خبر به این دو تن رسید، مرگ آن حضرت را انکار کردند و این شایعه را در میان شیعه گستراندند که امام نمی میرد؛ چرا که قائم است! گروهی از شیعه نیز به سخنان آنان اعتماد و استناد کردند و دعوی آنان در میان مردم گسترد. تا آن که سرانجام به هنگام مرگ وصیت کردند اموال یادشده به وارثان امام کاظم سپرده شود و بدین سان برای شیعیان روشن شد که آن دو تن فقط از سر آزمندی نسبت به اموالی که در اختیار داشتند چنان دعوی ای را مطرح کرده بودند.

آنک آن یتیم نظر کرده
جلد اول: از تولد تا بعثت
جلد دوم: از بعثت تا هجرت به حبشه
نوشته ی محمدرضا سرشار (رهگذر)
انتشارات آستان قدس رضوی (به نشر)
سال 1380 - 332 + 259 صفحه

یادداشت های مسحورکننده ی کورش علیانی در هفته نامه ی پنجره هفته به هفته بهتر می شود.
نوشته های علیانی از لحاظ قالب برای طیف وسیعی از علاقمندان به زبان و ادب فارسی، نگارش و ویرایش، خبرنگاری و گزارش نویسی، ترجمه و تلخیص، ایجاز و مستندگویی و از لحاظ محتوا برای همه ی محققان در سیاست خارجی (حوزه آمریکا و اسراییل) جذاب و بدیع است.
این یادداشت او را از دست ندهید:

تاریخ تشیع در ایران
از آغاز تا طلوع دولت صفوی
رسول جعفریان
تهران - نشر علم - 1388
16500 تومان - 950 صفحه